Наталья Ильинична Матвеева: «Сіз өз жасаған ісіңізді жақсы көруіңіз керек» » Инновациялық Еуразия Университеті
» » Наталья Ильинична Матвеева: «Сіз өз жасаған ісіңізді жақсы көруіңіз керек»
05 августа 2019

Наталья Ильинична Матвеева: «Сіз өз жасаған ісіңізді жақсы көруіңіз керек»

Тамызда Наталья Ильинична Матвеева, «Қоршаған орта және химиялық технологиялар» кафедрасы бірден екі мерейтойын атап өтпек: 70 жас мерей тойы мен  ИнЕУ-де 15 жыл еңбек өтілі.


Осы сандардың мәнінде көп еңбегі көрінеді.Шын мәнінде, бұл жарқын жүзді, өте жігерлі орта жастағы әйел. Тәжірибелі ұстаз, жастардың тәлімгері, ақылды әріптес және үлкен еңбекқор адам. Ол үнемі ізденіс үстінде, мәңгілікке жұмыс істейді. Лев Толстой жақсы мұғалімге осындай анықтама берді: «... оған (мұғалімге) тек екі қасиет керек: - үлкен білім және үлкен жүрек». Наталья Ильиничнаның екеуі де мол: дарын, жылулық, әдістемелік шеберлік, эрудиция, сезімталдық, шыдамдылық және жай таусылмайтын энергия.

Наталья Ильиничнаның айтуынша, оның әкесі Илья Платонович Матвеевтің айтуы бойынша, бұл барлық «мәңгі қозғалыс машина». Ол өзінің баласына: сен тек ең дамыған ғана емес, сонымен бірге сен жұмыс істейтін бүкіл кәсіпорынның ең жақсысы болатындай жұмыс істеуің керек», - деді. Бұл қосалқы сөзді Наталья Ильичная өмірінің барлық кезеңінде қайталайды.

- Мен көпбалалы жұмысшы-шаруа отбасынан шықтым, 1952 жылға қарай он бір баланың алтауы қалды. Әкесі - слесарь, бұрғылау мастері болып жұмыс істеді. Анам Феодосия Терентьевна – үй шаруашысымен айналысты. Екеуі де Шығыс Қазақстан облысының Шемонаихадан шыққан, сондықтан олардан сабақ алуға мүмкіндік болмады. Менің әкем тек төрт сыныпты бітірді, бірақ оның іргелі білімі бар, ал қолдары алтын: ол механизмдерді, ағаш ұстасы мен электрикті жақсы білген. Анам, қиын жағдайға қарамастан, көп оқыды, опералар мен оперетталарды тек жазбаларда болса да тыңдағанды жақсы көретін. Барлық алты балаға жоғары білім берді: біздің отбасымызда мұғалімдер, дәрігерлер және инженерлер бар. Наталья Ильиничнаның әңгімесінен, менің таңқаларым, бала кезінен «пысық, өткір» ерекше болды. Ол тез ересек, тәуелсіз болғысы келді. - Мен жанұяда бесінші бала болатынмын, меннен кейін үш жас кіші  бауырым бар. Шаруашылық үлкен, үлкендер мектепке барды, мен үйдің басты көмекшісі болдым. Ермегім ұлдардікіндей: велосипед, моторлы қайық, Ертіспен жүзу болды. Әкем мені шөп шабу, жону, кесу, дәнекрлеу және электр жағына да үйретті. Көз қорқақ, қол батыр принципі бойынша. 

Кез келген жұмысты қызығушылықпен жасайтынмын. Мектеп бітіргеннен кейін Павлодардағы «8 март» фабрикасына жұмыс істеуге кірістім.Онда өзіме көп достарды таптым. Жұмыста үнемі фабриканың жұмысын жақсы білім, өзімнің жаңашылдарымды қосатынмын, -дейді Наталья Ильинична. 19 жасымда партия мүшесі, қалалық Кеңестің депутаты, профкомның төрағасы болдым.Ол кездің суреттері де сақталып қалды. Қазақстанның Компартиясы 15 съезінің өкілі болып сайланды. Мінекей осындай біздің осындай белсенділердің бірі. Біріншіден қызығушылығы мол, мінезі  шексіз және әкесінің де бұйрығы деп те айтуға болады.

- Жалақы жақсы, отбасылы, бала көрідім, ол кезде оқу туралы ойланбадым. Бірақ фабрикада басшы ауысып жетекшілікке директор болып – Митейко Нина Васильевна келді. Ол кісі белсенділерді жинап алып оқу керек деді. Содан мен оқыдым. 

1982 жылы Наталья Ильинична «Тұтыну тауарларын өндіретін кәсіпорындардың экономикасы және ұйымы» білітілігімен  «инженер-экономист» мамандығы бойынша, жеңіл және ас өнеркәсіп Джамбыл технологиялық институтын тәмамдады. Дипломды керемет қорғап фабриканың жоспар бөлімінің басшысы болып сайланды. Бірақ ол жұмыс оған оңай болғандықтан, ол өзіне басқа жұмыс тауып алды. 
- Олар маған бірінші тапсырманы берді: техникалық индустриялық жоспарды есептеу. Бір ай өтпеді, бастыққа дайындадым. Басында ол жай таң қалды. Содан кейін ол жоспарлау бөлімінің тиімді жұмысына үш адам жеткілікті, қалған үш адамды қысқарту керек деп есептеді. Ал мен бірінші. Мен технологтарға осы мөлшерлемелерді беруге кеңес бердім. 

Наталья Ильична есептеулерді зауыт директорына тапсырды. Директор ұсынысты ескеріп, ...сертификатталған экономисті жаңа технология мен рационализацияның инженері ретінде берді. 

- Бұл қызықты болды! - дейді Наталья Ильинична. - Мен ғылыми-зерттеу институттарымен келісімшарт жасастым, жаңа өндірістерге тапсырыс бердім, бірден тігіп, сыпырылған «PFAFF», «Juki» жаңа жабдықтарын шығардым. Спектакль жынды. Қозғалыс болды, сіз өз жұмысыңызды бірден көресіз. Сонымен қатар, зауытта пайда әкелетін Қазақстан - Германия - Канада шағын кәсіпорны құрылды. Ол кәсіпорын мен инфрақұрылымды дамытуды жалғастырды. Мені кәсіподақ комитетінің бұрынғы төрағасы етіп сайлады. Бұл жерде шынымен скучно болмас еді. Содан кейін зауыт мыңнан астам адамды жұмыспен қамтыды. Біздің өндірісіміз тиімді болды, сондықтан біз көп нәрсені салдық: жаңа зауыт ғимараты, балабақша, жатақхана және кооперативтік тұрғын үй. Қазір зейнетке шыққан «қыздарымызбен» біз қазір кездесеміз, хат алмасамыз, сондықтан олар әлі де есінде, рахмет.1991 жылы бүкіл сала үшін қиын кезеңдер басталып, «8 наурыз» деп аталатын фабрика өндірісі тоқталды. Барлығы жұмыссыз қалды.

- Күйеуім маған университетте жоғары математикадан сабақ берді, менің жалақым жарты жылға тоқтатылды. Қолымызда балаларымыз бар, содан кейін екінші ұлым алты жаста еді - қалай болса да аман қалу керек еді. Содан ауылға көшуді жөн көрдік.Наталья Ильиничнаның өміріндегі жаңа кезең басталды. Үйді Григорьевка ауылынан Ертіс жағасынан сатып алдық. Балаларымен және үй шаруашылығымен көшіп, тыныш Наталья Ильинична бірден жанұяға көп көңіл аударуға кірісті: алдымен олар бір сиыр сатып алды, содан кейін екіншісі - кішкентай жануарларды, бақша бағы өздігінен отырғызды, қысқа тамақ жинады, егін жинады және басқа да қуанышқа бөленді. Мұның бәрі уақытты, күтімді және көп күшті қажет етті. Алайда Наталья Ильиничнаның шаруашылығы жеткіліксіз болды. Содан ол мектепке жұмысқа орналасты. 1993 жылдар еді, ол кезде көптеген мамандар, мұғалімдер Германия, Ресейге кетіп жатты. Мектепке: еңбек, тарих, география мұғалімдері керек болды. Наталья Ильинична біліктілігін көтеріп тарих, география, валеология, экономика және еңбек сабақтарынан сабақ берді. 

 - Ол пәндерді өзім де жақсы білетінмін. Мен ешқашан білмейтін ісімді бастаматынмын, дейді Наталья Ильинична. 90-жылдары ештеңе болған жоқ, сондықтан менің оқушыларым қуана қолмен тоқып, юбкалар, көйлектер, тоқылған шұлықтар тоқитын. Ұлдар менің жетекшілігіммен жоспар құрып, кесу, жону, ағаш ұстасы мен станоктарда жұмыс істеуге үйренді. Олар қажетті тұрмыстық заттарды жасады: зембілдер, орындықтар, құстар үйі. Әкемнің берген, үйреткені маған үлкен көмек болды. Сабақтан басқа Наталья Ильинична және оның балалары әртүрлі зерттеу жұмыстарымен айналысты. Германияға кетер алдында оның әріптесі Шерман оған халықаралық достық клубының КИД мектебінің құжаттарын берді. Наталья Ильинична олардан Григорьев мектебінің үлкен тарихын  және 1900 жылы салынғанын анықтады. Біз бұл ақпаратты тексеруді ұйғардық. Біз облыстық мұрағатқа, өлкетану мұражайына жүгіндік, бірақ еш жерде растау таба алмадық. Өлкетанушы Эрнест Соколкин маған Омбыға баруға кеңес берді. Мұрағатта жеке мектептің ғимараты 1900 жылы салынды, ал мектептің өзі 1873 жылы қоғамдық үйде қаланды.Көптеген мәліметтер, тарихи құжаттар мен жәдігерлерді жинағаннан кейін мектепте барлық ережелерге сәйкес тіркелген тарихи-өлкетану мұражайы ашылды. 2003 жылы Григорьевская мектебі өзінің 130 жылдық мерейтойын кең көлемде атап өтті, оған шетелдік қонақтар шақырылып, оқу процесі үшін пайдалы сыйлықтар алынды.

- Біздің мектепте өлкетану мұражайында ежелгі тіс жолбарыстарынан бастап бүгінгі күнге дейінгі бүкіл тарих ұсынылды. Шынында да, Григорьевкада Красный Яр - екінші «Гусиный перелет», VII-VIII  ғасырдағы қаймақтар мен қыпшақтардың жерленген жері бар. Балалар мен екеуміз балшық қалқандарын, жануарлардың сүйектерін, күміс зергерлік бұйымдарды, тіпті қылышты таптық. Біздің тұжырымдарымызды институтта тарихшы Артур Карлович Мерцке апардым. Ол қуанып, экспедиция ұйымдастырды. Менің студенттерім де археологиялық қазба жұмыстарына қатысты. Олардың қуаныштары шек болмады. Біздің мектеп-өлкетану музейіміз 2005 жылы облыс мектептері арасында бірінші орынға ие болды, ал 2006 жылы республикада. Өкінішке орай, қазір бұл мұражайдан аз нәрсе қалды.
Наталья Ильиничнада бас тарту, қорқу, кері қайту сияқты мінездері жоқ.  Міне, біздің кейіпкеріміздің табандылығы мен қайсарлығын растайтын тағы бір оқиға. 1997 жылы мектеп басшылығы өзгерді. Бір әйел келді - оны Сайран Ахтанқызы деп атайық. Ол алдымен барлық қызметкерлерді жұмыстан шығарып, туыстарын жалдады. Содан уақыт мұғалімдерге жетті. Наталья Ильиничнаны да жаңа директор педагогикалық білімі жоқтығына байланысты жұмыстан шығармақ болды. Бірақ айтқандай, ол қатты қателесті. - Мен екінші жоғары –педагогикалық білім алғым келді. Павлодарға келдім, интситутқа келгенде кафедра меңгерушісі Вера Константиновна Омарованы кездестім. Ол: екінші жоғары еес магистратураға түсіңіз деп маған ақыл айтты. Ол кезде магистратура жаңа ғана ашылған –  1998 жылдар болатын. Мен 2000 жылы түстім, ол кезде  мен 50 жаста болдым.  Магистратураны педагогика және психологияны қызыл дипломмен аяқтадым. Осылай Григорьев мектебінде білім берумен қала бердім. 

Оқумен қатар ол өзінің үй шаруашылығын да тастамады. Ол үшін ол Агропром банкінен несие де алатын болатын. 
-Үй шаруашылығында мал, құстар да болды. Көп кешікпей 2005 жылы жолдасым жұмыс бабымен жүре бергесін біз қалаға көшуге бел будық. 

Павлодарға көшіп келісімен Наталья Ильинична ИнЕУ кафедрасына жұмысқа орналастым.Ол кезде «Агробизнес және экология» кафедрасы деп аталатын және басқарушы Людмила Ивановна Проскурина болатын.  

- ИнЕУ – бұл мүлдем басқа кезең болатын. Мен Шолпан Шопиевна Хамзина, Татьяна Евсеевна Затворницкая, Елена Михайловна Энсс, Марина Михайловна Поух және барлық әріптестеріме қолдаған қолдаулаңыз үшін ризашылым шексіз. Олар мені бірден ұйымшыл ұйымдарына баурап алды.  ИнЕУ-де өзімді сенімді, ыңғайлы сезіндім.  

Ал қазіргі таңда Наталья Ильинична ОБЖ және экология, еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі,  авариялық-құтқару ісі, Беларусь темір жолдары Экология және химиялық технологиялар кафедрасында сабақ береді. Оның тұлғалық маңызды қасиеттері - өміршеңдіктің толықтығы, ізгілік энергиясы, қойылған мақсаттарға жетуде табандылық. Ол мұның барлығын студенттерімен жомарттықпен бөліседі. Нәтижелері өздері көрсетуде. Жыл сайын оның студенттері халықаралық пәндік және интернет-олимпиадалардың жеңімпаздары мен жүлдегерлерінің қатарында, ал түлектер өздері жұмыс істейтін ұйымдарда жетекші орындарға ие болады. Наталья Ильиничнаның шәкірттері мұғаліммен кездесуді ерекше сәттілік болғанын айтады. Ол тек өзіне қызықты нәрсені үйрете алатынына сенімді.

- Менің ойымша, мұғалімнің білім беру процесіне шынайы және өзімшіл емес қызығушылығы - бұл міндеттер басты шарт. Егер пән немесе оқу процесі мұғалімнің өзі үшін қызықты болмаса, ол нәтижесінде оқушыларды қызықтыра алмайды. Наталья Ильиничнаның педагогикалық жұмысы көптеген сыйлықтармен, хаттармен, дипломдармен, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің, жұмыс берушілер мен университеттің алғыс хаттарымен ерекшеленді.

Қымбатты Наталья Ильинична! Шын жүректен сізді мерейлі туған күніңізбен құттықтаймыз! Педагогикалық талабыңыз, жомарттығыңыз студенттер мен әріптестеріңіз үшін шырақ болық қала берсін. Біздің ізгі ниетімізді қабыл алыңыз: денсаулық, бақыт, әлемдегі бар жақсылықты тілейміз. 

Инновациялық Еуразия университетінің ұжымы
А. Абраменко фотосурет